زیست و اندیشه شهید آیت الله دكتر محمدحسین بهشتی

نام شهید آیت الله دکتر محمد حسینی بهشتی برای بیشتر ما ایرانیان، نامی آشناست. اما آیا ما واقعا او را می شناسیم؟ شاید در پاسخ به این پرسش گفته شود طی چند دهه ای که از شهادت وی گذشته است، نام او بر در و دیوار شهرها، خیابان ها، مکان های عمومی و رسانه ها چنان به وفور برده شده که ادعای ناشناخته ماندن این شخصیت علمی و سیاسی، سخت گزاف می نماید. اما واقعیت این است که با نگاهی به نوشتارها، گفتارها، گفت و گوها و مستندات تصویری که درباره او منتشر شده است، در می یابیم که هر کس به او از زاویه ای خاص نگاه کرده و به بیانی دیگر، گوشه ای از تصویر کامل او را مشاهده کرده است: برای برخی او یک رجل سیاسی است که در رهبری انقلاب و شکل گیری نظام جمهوری اسلامی نقشی بس مهم ایفا کرده است؛ برای عده ای او اندیشمند مسلمانی است که تلاش کرده دین را به عنوان یک منظومه به هم پیوسته ی اندیشه و عمل ارائه دهد؛ گروهی او را مدیری مدبر و سازماندهی متبحر می دانند که آخرین دستاورد او حزب جمهوری اسلامی بود؛ کسانی او را اندیشه ورز مسلمان غرب شناسی تعریف می کنند که به واسطه دانش زبانی و مهارت های فلسفی در این راه پیشگامی های ماندگار دارد؛ برخی وی را به عنوان معلمی تلاشگر و آغازگر آشتی دین و دانش در نظام تعلیم و تربیت معاصر می شناسند؛ و افرادی نقش او در دیپلماسی دوران پرتلاطم انقلاب را برجسته می سازند. اما شاید بهترین توصیفی که بتوان از بهشتی ارائه کرد این است که وی مسلمانی بود که آئین اسلام را به عنوان مکتب راهنمای عمل در زندگی فردی و اجتماع می دانست و در تمرین مسلمانی، لحظه ای از خودسازی و جامعه سازی دست نکشید. مجموعه ای که پیش روی شماست، کوششی در ارائه چنین تصویری از این شخصیت ماندگار تاریخ معاصر کشورمان است.