چنگیز خان مغول

چنگيز خان: واسیلی‌يان در سال 1898 پس از پایان دانشگاه سن‌پطرزبورگ کوله‌باری به دوش انداخت و در روسیه به سیاحت پرداخت. او پس از دو سال سیاحت بعنوان خبرنگار روزنامه به انگلستان رفت و تمام بخش جنوبی آن کشور را با دوچرخه پیمود. در سال 1901 اسبی خرید و سواره از صحرای قره قوم گذشت و از شهرهای خیوه و بخارا دیدن کرد و سپس عازم ایران شد و از طریق سیستان و بلوچستان به مرزهای هندوستان (پاکستان کنونی ) رسید. ظاهراَ در یکی از همین نقاط بود که با چوپان کویر لوت که از سرنوشت غم انگیز وطن خویش با او سخن گفت ملاقات کرد. آنجا نخستین بار به فکر نوشتن کتابی درباره سایه های مهیب دوران گذشته افتاد ولی این فکر سالها بعد یعنی پس از انقلاب اکتبر تحقق پذیرفت. واسیلی‌یان در سال 1923 به کار خلاق تالیف رمانهای تاریخی پرداخت. یان در سال 1939 تالیف رمان چنگیزخان را که نخستین کتاب از رمانهای سه گانه اوست به پایان رساند. این رمان تاریخی هم از نظر حجم و هم از نظر اهمیت ادبی، مهمترین اثر وي مي‌باشد. رمان های تاریخی واسیلی یان علاقه فراوان خوانندگان شوروی و کشورهای دیگر را بخود جلب کرد . “چنگیزخان” به دریافت جایزه دولتی اتحاد شوروی نائل آمد و به بسیاری از زبانهای خارجی ترجمه شد و بارها تجدید چاپ گردید، از آن جمله در انگلستان ، فرانسه ، فنلاند، آرژانتین ، ایالات متحده امریکا و کشورهای دیگر. در سال 1965 مجله‌ي “مسائل ادبیات” چاپ مسکو، درباره‌ي کتاب “چنگیزخان” نوشت: “این کتاب بدون ایجاد شیفتگی کاذب به زور و اقتدار و بدون هیچگونه گذشت در قبال گژی ها و ناراستی ها حق تعلق به ادبیات کلاسیک شوروی را بدست آورده است.”