هجوم دوباره مرگ

ساراماگو در دهکده‌اي کوچک در شمال ليسبون در خانواده‌اي کشاورز به دنيا آمد، او دوسال بعد به همراه خانواده به ليسبون بازگشت.
تحصيلات دبيرستاني خود را براي امرار معاش نيمه تمام گذاشت و به شغل‌هاي مختلفي نظير آهنگري، مکانيکي و کارگري پرداخت. پس از مدتي نيز به مترجمي و نويسندگي در روزنامه ارگان حزب کمونيست پرتغال مشغول شد. اگرچه اولين رمان او به نام کشور گناه در 1947 به چاپ رسيد ولي ناکاني او براي کسب رضايت ناشر براي چاپ کتاب دومش موجب شد رمان‌نويسي را کنار بگذارد. تا اين که با انتشار کتاب بالتازار و بلموندا در سال 1982 و ترجمه آن به انگليسي در 1988 شهرت به سراغ او آمد، رماني تاريخي که به انحطاط دربار پرتغال در قرن شانزدهم مي‌پردازد.
منحصر به فرد ترين ويژگي آثار ساراماگو عدم کاربرد نشانگان سجاوندي به صورت متداول و استفاده از جملات بسيار طولاني است، که گاه در درون آن زمان نيز تغيير مي‌کند. او از ميان علائم نگارشي تنها از نقطه و ويرگول استفاده مي‌کند و از ساير علامات که مثلا جمله سئوالي را مشخص مي‌کند يا آن را در گيومه مي‌گذارد و …مطلقا مي‌پرهيزد. گفتگوهاي شخصيت‌هاي داستان را پشت سر هم مي‌نويسد و مشخص نمي‌کند که کدام جمله را چه کسي گفت و به ندرت يک پاراگراف را تمام مي‌کند. اگرچه بسياري از منتقدان ادبي ساراماگو را در رديف نويسندگان پيرو سبک رئاليسک جادويي قرار داده و آثار او را با نويسندگان اسپانيايي زبان آمريکاي لاتين مقايسه مي‌کنند اما خود را ادامه دهنده ادبيات اروپا و تاثيرپذيري خود را بيش‌تر از گوگول و سروانتس مي‌داند. ساراماگو گاه در دل داستان‌هاي خود از جملات طعنه‌آميزي استفاده مي‌کند که ذهن خواننده را از حوادث تحيلي و غالبا تاريخي داستان خود به واقعيت‌هاي جامعه امروز معطوف مي‌کند. نوک پيکان کنايه‌هاي ساراماگو معمولا مقدسات مذهبي، حکومت‌هاي خودکامه و نابرابري‌هاي اجتماعي است. رويکرد ساراماگ. عليه مذهب آن‌چنان در رمان‌ها و مقالات او آشکار است که وزير کشور پرتغال در سال 1992 در پي انتشار کتاب انجيل به روايت عيسي مسيح نام او را از ليست نامزدهاي جايزه ادبي اروپا حذف کرد و اين کتاب را توهيني به جامعه کانوليک پرتغال خواند. ساراماگو پس از آن به همراه همسر اسپانيايي‌اش به تبعيدي خود خواسته به لانساروت جزيره‌اي آتشفشاني در جزاير قناري در اقيانوس اطلس رفت و تا آخر عمر در آن‌جا اقامت گزيد… .