چرخدنده

انتشارات روشنگران فعاليت انتشاراتي خود را با چاپ كتاب (فيلم‌نامه) چرخ‌دنده. اثر ژان پل سارتر آغاز كرد. اين اثر نخست با نام «دست‌هاي آلوده» به بازار آمد. اما در پي چاپ كتاب دست‌هاي آلوده اثر آلبر كامو، سارتر نام كتاب را به چرخ‌دنده تغيير داد. فيلم‌نامه، داستاني خيالي از يك انقلاب خيالي در مكاني خيالي (شايد در يكي از كشورهاي امريكاي لاتين) در زماني نامعلوم است. حكايت يك انقلاب برباد رفته و بس آرزوهاي تباه‌شده. سارتر در «چرخ‌دنده» اين سوال اساسي را مطرح‌ مي‌كند كه در رهبري انقلابي و رهبري سياسي، چه كس يا كساني دست‌هايشان آلوده مي‌شود و چه كساني با دست‌هاي پاك باقي مي‌مانند؟ جواب او اين است: آن كس كه وارد عرصه عمل مي‌شود، خواسته يا ناخواسته آلوده مي‌شود و تنها آنان كه هيچ كاري نمي‌كنند، مي‌توانند بعدها به پاكي خود ببالند…